In de vakliteratuur is maar weinig tot niets hierover bekent. Vooral een chronische middenoorontsteking wordt door zowel eigenaren als dierenartsen niet onderkent. De oorzaak hiervoor ligt in het feit dat deze ontsteking verborgen ligt in het onderste deel van de schedel. De (pijn)klachten die een fret hierbij laat zien worden niet herkent als afwijkend gedrag.
Zowel de acute middenoorontsteking als de chronische middenoorontsteking komen regelmatig voor en zorgen voor veel pijn en ongemak bij fretten. Het middenoor van de fret bestaat in tegenstelling tot het middenoor van de hond, kat en mens niet uit een lege holte maar uit een trabeculaire structuur. Dat betekent dat het middenoor bestaat uit hele kleine benige vakjes. Zit daar eenmaal een ontsteking in…. dan is deze er heel moeilijk uit te krijgen.
De oorzaak bij fretten
- De meest voorkomende oorzaak is een infectie vanuit de keel door een virus infectie. Fretten zijn erg gevoelig voor virussen van de luchtwegen. Het "nieuwe systemische corona virus" is de belangrijkste oorzaak van het onstaan van chronische middenoor klachten.
- Via de buis van Eustachius is een bacteriele infectie mogelijk door het eten van rauw vlees. Rauw vlees bevat namelijk veel bacterien.
- Een oormijtinfectie kan soms ook een oorzaak zijn. De oormijt kan gaatjes maken in het trommelvlies en bacteriën kunnen daardoor via het trommelvlies in het middenoor komen.
- Het is ook mogelijk dat het middenoor via het bloed (hematogeen) bacterieel besmet wordt vanuit een infectie elders in het lichaam.
1. Acute middenoorontsteking
Ziekte verschijnselen
Een acute middenoorontsteking ontstaat meestal zeer plotseling, vooral bij warm broeierig weer. Meestal loopt het fretje plots met een scheve kop. Het lage oor is hierbij het (meest) aangetaste oor. Soms komt hier vocht of pus uit maar dat is lang niet altijd het geval.
Indien de ontsteking erg heftig is kan de ontsteking ook het binnenoor aantasten waarna het fretje gaat omvallen, meestal naar de kant van het aangedane oor. Ook omrollen of circels lopen naar de kant van het aangedane oor is mogelijk.
Bij een uitbreiding naar de hersenen is het diertje erg ziek, heeft geen eetlust meer en is erg misselijk.
Diagnose
Bij bovenstaande symptomen is het belangrijk om zo snel mogelijk naar de (fretten)-dierenarts te gaan. Dierenartsen met weinig ervaring met fretten denken hierbij vaak aan een hersenbloeding, herseninfarct, tia of hersen(vlies)ontsteking. Dat is bij fretten met deze klachten vrijwel nooit niet het geval.
Behandeling
Een fretje met een scheve kop is altijd een spoedgeval. Hoe sneller het diertje op de juiste manier wordt behandeld hoe beter de kans op herstel.
Daar er altijd een gaatje in het trommelvlies aanwezig kan zijn mag er nooit een oorzalf in het aangetaste oor worden gedaan. Dat kan de situatie namelijk ernstig verslechteren.
Oormijt kan eenvoudig behandeld worden met Stronghold® druppels die in de nek worden gegeven.
Daar het middenoor in een holte (de bulla) van de schedel ligt is deze slecht bereikbaar voor antibiotica. Toch is antibiotica van essentieel belang bij de behandeling.
Er mogen absoluut GEEN corticosteroïden (Prednison) worden gegeven vanwege het risico op uitbreiding van de infectie naar het binnenoor en de hersenstam.
Hoewel het geven van pijnstilling (Novacam®, Metacam®, Carprofen® ed) voor de hand ligt raad ik deze sterk af Deze kunnen al na een paar dagen ernstige complicaties geven aan het maagdarmkanaal.
Prognose
Indien snel en adequaat wordt gehandeld is de prognose meestal goed. Binnen 2-14 dagen valt het diertje niet meer om en staat het kopje steeds rechter. Binnen 3 maanden staat de kop meestal weer helemaal recht.
Een uitbreiding van de infectie naar de hersenstam loopt vrijwel nooit goed af. Daarom is een snelle behandeling met de juiste medicatie belangrijk.
Vrijwel elke acute middenoorontsteking gaat uiteindelijk over in een chronische ontsteking.
2. Chronische middenoorontsteking
Een chronische middenoorontsteking is vaak al langer aanwezig en meestal onopgemerkt door de eigenaar. Daar dit probleem zelden voorkomt bij de hond of de kat, zijn dierenartsen hier onbekend mee en zullen zij het probleem bij een fret meestal niet herkennen.
Soms zijn de problemen bij jonge fretten al heftig maar vaker worden symptomen duidelijker naarmate een fret ouder wordt.
Ziekteverschijnselen
- Pijnklachten: Pijn bij het aanraken of schoonmaken van de oren. Moeilijk in het nekvel te pakken. Voor de eigenaar lijkt de fret weinig nekvel te hebben maar het diertje spant zijn halsspieren en maakt als het ware een dikke nek.
- Kauwproblemen: Doordat het kaakgewricht zich vlakbij het middenoor bevindt worden harde brokken minder graag gegeten. Veel fretten met deze aandoening kruimelen en rommelen met hun brokjes. Ze zullen te snel stoppen met eten en hierdoor vermageren.
- Keelproblemen: Geluid met ademhalen (reutelen). Geluid met eten door slikproblemen. Hoesten, kuchen, kokhalzen, verslikken.
- Neurologische problemen: Tranen (vochtige ogen) tijdens het eten, onstabiel lopen door aantasting van het evenwichtsorgaan, makkelijk uitglijden op een gladde vloer.
Diagnose
Het middenoor ligt achter het trommelvlies en is dus via een oorkijker in het oor niet zichtbaar. Voor het onderzoek naar deze aandoening zijn in de Frettenkliniek een aantal testen ontwikkeld. Het maken van een röntgenfoto heeft weinig nut, het middenoor is onvoldoende goed zichtbaar te maken. Ook een keelinspektie onder narcose geeft weinig aanvullende informatie en is zelden nodig.
Behandeling
Is er eenmaal een ontsteking in het middenoor, dan is deze moeilijk daar weg te krijgen. Wel kan bepaalde medicatie helpen om de ontsteking rustiger te laten worden. De behandeling van complicaties en het verminderen van de pijn is een belangrijk onderdeel in de behandeling.
Het leven van deze fretten kan een stuk prettiger gemaakt worden door het geven zacht voedsel of vloeibaar voedsel in de vorm van lauwwarme brokkenbrij.Maar fretten die misselijk zijn, verdragen vloeibaar voedsel niet goed en eten liever brokken. Dat kan in overleg met de fretten-dierenarts worden opgelost.
Indien oormijt aanwezig is kan deze behandeld worden met Stronghold. Gebruik de juiste dosis en herhaal deze na 4 weken. Regelmatig blijken hier nog fouten mee gemaakt te worden. Laat tijdens elk bezoek bij de dierenarts goed in de oren kijken of er mijten aanwezig zijn, ook al gebruikt u regelmatig Stronghold. In uitzonderlijke gevallen zijn de mijten ongevoelig voor Stronghold geworden. Dit gebeurt met name als eigenaren een te lage dosis geven of niet op het juiste tijdstip herhalen.
Het geven van pijnstillers als Novacam®, Metacam®, Carprofen® enz. kunnen bij de fret niet worden gegeven. Deze kunnen al na een paar dagen ernstige complicaties geven van het maagdarmkanaal en worden daarom sterk afgeraden.