Fretten vertonen regelmatig tekenen van misselijkheid welke door de eigenaar en/of dierenarts niet of onvoldoende worden opgemerkt. Het gedrag wordt niet herkend als teken van misselijkheid of er wordt een andere betekenis aan gegeven. Bijvoorbeeld het aflikken van de lippen (zie onderstaande foto) wordt vaak gezien als een teken dat het fretje het eten lekker vond of zijn bekje wil schoonpoetsen. Fretten zijn bovendien hele sterke dieren die gezond gedrag (spelen, rondrennen) vertonen naast ziek gedrag.
Tegenwoordig zien we “misselijkheids tekenen” vaak al vanaf jonge leeftijd, zoals bij fretten die in het nest besmet zijn met het “nieuwe systemische corona virus”. Afwijkend gedrag wordt door eigenaren niet herkend omdat het fretje “het altijd al zo heeft gedaan”.
Misselijkheid bij fretten wordt in de meeste gevallen veroorzaakt door maag- en darmproblemen. Afwijkende ontlasting kan aanwezig zijn maar is lang niet altijd het geval of slechts in periodes. Het is dus goed mogelijk dat de ontlasting van uw fret er prima uitziet maar het fretje lijdende is aan een (vaak chronische) maag en/of darmontsteking. Problemen in het maag-darmkanaal bij de fret zijn vrijwel altijd ten gevolge van ontsteking. Tumoren komen hier slechts weinig voor.
Misselijkheid kan ook worden veroorzaakt door lever-, galweg- en alvleesklier-aandoeningen. Vaak zijn deze het gevolg van primaire maag- en of darmproblemen. Ook fretten in nierfalen, waarbij de nieren hun gifstoffen niet meer kwijt kunnen, zijn misselijk doordat de gifstoffen het maagslijmvlies aantasten.
Fotos van van afwijkende ontlasting zijn te vinden bij: afwijkende ontlasting. .
Gedrag van een fret die misselijk is
Gedrag dat op misselijkheid bij het fretje wijst is vaak het beste te zien vlak voor, tijdens of na het eten. Bij het eten van vloeibaar voedsel zoals is het over het algemeen het meest duidelijk.
Veel fretten die misselijk zijn eten liever brokjes dan vloeibaar voedsel.
Er is een onderscheid in het gedrag van misselijke fretten te maken tussen:
1. Misselijkheid bij het eten van brokjes.
2. Misselijkheid bij het eten van vloeibaar voedsel.
3. Misselijkheid in het algemeen.
Ad 1. Misselijkheid bij het eten van brokjes:
- Brokjes naast het bakje eten.
- Brokjes gaan verslepen / verstoppen.
- Met de kop naar achteren bewegen tijdens het eten.
- Met de kop een plotse schudbeweging tijdens het eten.
- Rommelen met het voerbakje.
- Water drinken tussen het brokjes eten door.
Ad 2. Misselijkheid bij het eten van vloeibaar voedsel:
- Vloeibaar voedsel eten "eten alsof het te heet" is.
- Aarzelen om te beginnen.
- Langs de randjes van het bakje likken. Het fretje hangt vaak ook een beetje boven het eten, regelmatig daarbij tussendoor de lippen aflikkend.
- Neus optrekken tijdens het eten.
- Tussendoor regelmatig even omhoog(soms maar heel weinig) komen en de bek aflikken.
-
Het diertje stopt soms te snel of loopt tussendoor even weg.
-
Bek overdreven afvegen na het eten (langer dan 2 seconden).
Ad 3. Misselijkheid in het algemeen:
- Met de tong de bovenlippen regelmatig aflikken (zie foto). Dit kan gebeuren vlak voor, tijdens of na het eten.
- Regelmatig de hik.
- Het fretje moet gestimuleerd worden om te eten. Bijvoorbeeld het diertje wordt op schoot of op de arm genomen.
- 'Plat liggen" na het eten of juist erg onrustig gedrag.
- Braken: Fretten braken niet makkelijk.
- Knarsetanden tijdens of na het eten.
- Knagen aan dekentjes, slaapzakjes, doeken, tapijt ed.
- Met de pootjes heftig aan de bek krabben.
- Trillen tijdens of na het eten.
- Een opgezette staart tijdens het eten.
- Met een opgebolde rug lopen.
Wat te doen bij fretten die gedragingen vertonen van misselijkheid
Bij fretten die ernstige misselijkheids-tekenen laten zien is het altijd verstandig om contact op te nemen met de Frettenkliniek. Bij twijfel kunt u korte filmpjes maken van het gedrag en deze naar de Frettenkliniek sturen. Hier zijn geen kosten aan verbonden maar overleg wel eerst even door een mail te sturen via het contactformulier.
Bij de behandeling van een fret met misselijkheid is het belangrijk om niet alleen medicatie in te zetten maar te zoeken naar de oorzaak van de problemen.
Het nieuwe systemische corona virus
Momenteel is dit nieuwe Corona virus de belangrijkste oorzaak van chronische maagdarmontsteking bij fretten in Nederland. Voor meer informatie zie hier
Helicobacter maagontsteking
Fretten die lijden onder territoriale stress zijn zeer gevoelig voor het ontwikkelen van Helicobacter gastritis (= maagontsteking). Van daaruit kunnen diverse andere problemen van de spijsverteringsorganen ontstaan.
Bij een onderzoek onder Nederlandse fretten bleek dat bij 80% van de fretten de Helicobacter Mustelae bacterie in de maag kon worden aangetoond. In eerder Amerikaans onderzoek was dit percentage veel hoger en werd hij aangetoond bij alle onderzochte dieren. De bacterie wordt overgedragen door besmette ontlasting. Waarschijnlijk worden pups al in het nest besmet.
Uitgroei van de Helicobacter bacterie in de maag treedt meestal op bij fretten die gehuisvest zijn met andere fretten. Ook fretten met meer bunzing bloed (frunzingen) hebben meer last van territoriale stress.
Medicijnen als prednison en alle pijnstillers geven bij langer gebruik bijna altijd grote problemen doordat zij het maagdarm-slijmvlies ernstig beschadigen.
Darmontsteking
Een darmontsteking komt regelmatig voor en kan veroorzaakt worden door diverse virussen, bacteriën, parasieten en voedsel intolerantie. De ontlasting kan bekeken worden onder de microscoop of worden opgestuurd naar het laboratorium voor een bacteriologisch onderzoek (een kweek).
Bij veel van deze fretten zijn de lymfeklieren in de buik vergroot. Deze lymfeklieren zijn de “opruimorganen” bij problemen in het maagdarmkanaal. Regelmatig wordt een vergroting van deze lymfeklieren ten onrechte aangezien voor kanker in de buik. Ook een vergrote milt is slechts heel zelden kanker. Hoewel de milt erg groot kan worden, gaat het hier meestal om een goedaardige vergroting, de milt reageert namelijk vooral op ontstekingen in het maagdarmkanaal.
Vreemd voorwerp of haarbal in het maagdarmkanaal
Jonge fretten onder de leeftijd van 1 jaar kauwen nogal eens op allerlei zacht materiaal zoals zacht rubber, zacht plastic en latex. Stukjes hiervan worden dan doorgeslikt en komen in de maag. Deze kunnen soms maanden in de maag blijven zitten. Bij oudere fretten zijn het vaak haarballen die zich in de maag vormen door het likken aan de vacht. De symptomen die deze fretten vertonen zijn vaak lichte misselijkheids klachten. Pas als het voorwerp vastloopt in het (veel dunnere) darmkanaal is het fretje acuut ziek met hevige buikpijn en uitdroging. Vaak sterft het fretje binnen 2 dagen als er niet op tijd wordt ingegrepen.
Op de röntgenfoto of met een echo kunnen vreemde voorwerpen in de maag (haarballen, stukjes rubber, oordopjes!) zichtbaar gemaakt worden. Ook kan het vermoeden op een obstructie in de darm meestal bevestigd worden.
De behandeling varieert van laxeren tot direct chirurgisch ingrijpen.
Tumoren in het maagdarmkanaal
Tumoren uitgaande van het maagdarmkanaal komen zeer zeer zelden voor. Er zijn aanwijzingen dat tumoren in dit gedeelte van het lichaam vooral kunnen ontstaan vanuit chronische ontstekingen zoals bijvoorbeeld bij Helicobacter uitgroei. Regelmatig wordt een vegrote lymfeklier ten gevolge van ontsteking helaas aangezien voor een tumor.