Een goede voeding is essentieel voor de gezondheid van mens en dier. Het is belangrijk voor het goed functioneren van alle organen en het opbouwen van een effectief immuunsysteem. Helaas worden er in de voeding van de fret veel fouten gemaakt en dat heeft belangrijke gevolgen voor zijn gezondheidstoestand. De eerste jaren merk je daar weinig van, maar veel oudere fretten worden vroegtijdig ziek en sterven onnodig.
Het maagdarmkanaal van de fret
De fret is een strikte carnivoor (vleeseter). Zijn maagdarmkanaal is erop gebouwd om prooidieren in zijn geheel op te eten en te verteren. Prooidieren bestaan uit goed verteerbare vleeseiwitten. In het maagdarmkanaal van prooidieren bevinden zich slechts kleine hoeveelheden, reeds gedeeltelijk verteerde plantaardige bestanddelen.
Fretten hebben een relatief kort maagdarmkanaal dat bijvoorbeeld de helft korter is dan het maagdarmkanaal van de kat. Ze hebben géén blinde darm. Bij honden en katten is de blinde darm belangrijk voor de vertering van koolhydraten en vezels in plantaardige voeding. De passagesnelheid van het voedsel door de darmen van een fret is 2x zo snel als die bij de kat. In 4 uur tijd is het voedsel, bij een goed verteerbare voeding, van voor naar achter!
De strikte carnivoor en de strikte herbivoor
De koe (en de geit) is in tegenstelling tot de fret een strikte herbivoor (planteneter) en heeft een heel ander maagdarmkanaal voor de vertering van het moeilijk verteerbare plantaardige materiaal. De koe heeft 4 magen en een lang darmkanaal met daarin veel bacteriën die helpen bij de vertering.
Wat zijn de gevolgen van dit maagdarmkanaal voor de voeding?
Fretten hebben voedsel nodig van hoge kwaliteit en een goede verteerbaarheid.
Voor de eiwitten geldt dat hun voedsel moet bestaan uit zoveel mogelijk goed verteerbare eiwitten van dierlijke oorsprong. Plantaardige eiwitten (in granen of soya) zijn weliswaar een stuk goedkoper, maar worden slecht verteerd door de fret. De aanwezigheid van veel plantaardige eiwitten kan leiden tot de vorming van blaasgruis, een slechte huid en vacht, een slechte groei van pups en een verminderde vruchtbaarheid. Op latere leeftijd kan het leiden tot chronische maag-darmklachten. Het eiwit taurine komt voornamelijk voor in vleeseiwitten en is erg belangrijk voor het goed functioneren van de hartspier. Fretten hebben in hun voeding een eiwitpercentage van 35-40% nodig. Aan de aanwezigheid van een kleine hoeveelheid plantaardige eiwitten valt niet te ontkomen, die zijn nodig om het voer als brokjes te produceren. Als belangrijkste energiebron is dierlijk vet nodig van hoge kwaliteit. Het vetpercentage moet tenminste 20-25% bedragen.
De enige koolhydraten in prooidieren zijn de resten van groente en fruit in hun maagdarmkanaal. De fret heeft slechts behoefte aan heel weinig en goed verteerbare koolhydraten. In voeding gebaseerd op plantaardige eiwitten zitten veel meer koolhydraten dan in voeding op basis van vleeseiwitten. Een overmaat aan koolhydraten stimuleert de alvleesklier tot een hogere productie van insuline. Deze verhoogde productie kan bij een jarenlange overstimulatie leiden tot de vorming van insulinomen op latere leeftijd.
Vezels zoals aanwezig in fruit en groenten worden niet verteerd. De aanwezigheid zal de voedingswaarde van het voedsel verlagen en het maagslijmvlies irriteren. Hierdoor ontstaat een grotere kans op maagontsteking door de gevreesde "Helicobacter" bacterie.
De hoeveelheid ontlasting zal behoorlijk toenemen bij grotere hoeveelheden onverteerbare bestanddelen in het voer. Een simpele test om voeding te beoordelen is dan ook de hoeveelheid ontlasting die wordt geproduceerd op een bepaalde voeding. Hoe meer ontlasting → hoe slechter het voedsel dus wordt opgenomen → hoe slechter de kwaliteit van dat voer.
Huidige beschikbare voeders
Hondenvoer
Op hondenvoer kunnen fretten niet leven vanwege het veel te hoge gehalte aan plantaardige eiwitten en vezels. Ze zullen uiteindelijk sterven door ondervoeding of door maagdarm- of respiratoire stoornissen ten gevolge van een slecht immuunsysteem.
Kattenvoer
Katten hebben een heel ander maagdarmkanaal en dus ook heel andere behoeftes dan de fret. Katten kunnen leven op een veel lagere kwaliteit van de voeding. De meeste kattenvoeders, zeker de goedkopere soorten, zijn dan ook volstrekt onvoldoende voor de fret. Alleen kittenvoer van een zeer hoge kwaliteit voldoet aan de eisen voor fretten. Gewoon kattenvoer uit de supermarkt zal op de lange termijn schadelijk zijn voor de gezondheid van de fret. Fretten vinden kattenvoer (ook de goedkopere soorten) vaak wel erg lekker omdat er een smakelijk dierlijk vetlaagje aan de buitenkant van deze brokjes wordt aangebracht.
Frettenvoer
In de afgelopen jaren zijn er meerdere frettenvoeders op de markt gekomen, omdat de fret in populariteit enorm is gestegen en de fabrikanten hierop inspelen. Helaas zijn lang niet alle nieuwe frettenvoeders van voldoende kwaliteit. Voor een eigenaar is het heel moeilijk om een goede beoordeling te maken betreffende de kwaliteit van het gebruikte voer. Als er maar een mooi fretje op de verpakking staat, lijkt de voeding al heel wat.
Ook voor deskundigen is dit soms lastig, omdat de voederfabrikanten het exacte recept niet altijd prijs geven. Daarnaast geven de op de verpakking vermelde voedingsstoffen niet de kwaliteit of verteerbaarheid van de eiwitten aan. Een haarbal is bijvoorbeeld 100% dierlijk eiwit, maar niet verteerbaar voor de fret! Ook geven genoemde eiwitpercentages slechts het totale eiwitpercentage van zowel plantaardige als dierlijke eiwitten aan.
Over het algemeen kun je stellen dat een goede kwaliteit voeding duurder is door de gebruikte vleeseiwitten. Een goedkoop voer kan NOOIT voldoende kwaliteitseiwitten bevatten.
Welke merken zijn aan te raden
Zoals reeds eerder vermeld, is een juiste beoordeling van de diverse voeders meestal onvoldoende mogelijk. Gelukkig is er in Amerika wel nader onderzoek verricht. Judith Bell publiceerde in 1999 een wetenschappelijk artikel waarbij zij diverse voeders onder de loep nam. Hieruit bleek dat de kittenbrokjes van Hill’s Science Diet® en Eukanuba® van een voldoende kwaliteit waren om in alle levensstadia van de fret te voorzien aan de behoeftes.
Veel fretten krijgen brokvoeding
Verschillende topmerken van frettenvoeders werden eveneens onderzocht. Van deze merken is alleen Totally Ferret® op dit moment in Nederland verkrijgbaar. Totally Ferret® werd in 1994 op de markt gebracht in Amerika en was een van de eerste voeders waar wetenschappelijk onderzoek naar werd gedaan. Het heeft inmiddels bewezen een volledig en uitgebalanceerd voer te zijn. Nog steeds geldt Totally Ferret® in Amerika als het (op dit moment) beste voer voor fretten!
Ander zeer geschikt voer is Virbac Veterinary HPM kitten, Hills kitten en Orijen kitten-cat.
Prooidieren en vers vlees voeding
Brokjes van de aanbevolen merken bevatten toch nog een bepaalde hoeveelheid plantaardig materiaal. Daarom voeren diverse frettenliefhebbers tegenwoordig hun fretten tevens prooidieren, zoals muizen. Muizen zijn een volledige voeding waaraan niets toegevoegd hoeft te worden. Het eten van 1-2 muizen per dag is per fret meestal voldoende. Voeding met prooidieren geeft fretten ook een bezigheid die goed is voor hun psychische ontwikkeling. Diverse zintuigen worden hier op een natuurlijke wijze gestimuleerd. Prooidieren zijn via dierenwinkels (voer voor reptielen) en via internet te verkrijgen. Jonge dieren zijn het makkelijkste aan prooidiervoeding te wennen maar zelfs oudere fretten blijken soms nog over te stappen.
Gelukkig is het een fabeltje dat fretten die vlees te eten krijgen daardoor onhandelbaarder zouden worden voor hun eigenaren.
Bron: Drs. Hanneke Roest, frettendierenarts, Frettenkliniek